Quo vadis Polonia?

Niedziela 10 maja, godzina 14.20 przed Polską Biblioteką przy ulicy Keizersgracht w Amsterdamie stoi grupka ludzi oczekujących swojej kolejki. Przed wejściem wisi kartka z informacją o tym, że w budynku znajduje się Obwodowa Komisja Wyborcza nr 112, a nad głowami powiewa biało-czerwona flaga. Z kolei wewnątrz, w ciasnych korytarzach pomieszczenia, nie czuć napięcia - wręcz przeciwnie – wyborcy w dużej mierze składający się z młodych ludzi, pełni entuzjazmu z uśmiechami na twarzach, rozmawiają na różne tematy niekoniecznie związane z polityką i demokracją. Wielu z nich, to pełne rodziny, które przyjechały do centrum stolicy bezpośrednio ze Mszy Świętej, która odbyła się – jak co niedzielę dla Polonii w samo południe - w Kościele pod wezwaniem św. Pawła przy ulicy Pieter Calandlaan 196. Po pokonaniu dwóch przedsionków w długich kolejkach, w końcu udaje się dotrzeć do pokoju, w którym znajduje się komisja wyborcza oraz urna. Sympatyczna młoda pani wypełnia swoją powinność i już po chwili wyposaża mnie w kartę do głosowania. Nie pozostaje nic innego, jak postawić znak X obok jednego z nazwisk kandydatów na Prezydenta RP, po czym wrzucić kartę do urny. Taki obraz przedstawiał się podczas pierwszej tury wyborów prezydenckich. Druga tura wyglądała bardzo podobnie, z tą różnicą, że będąc na miejscu około godziny 15.30 nie dało się zauważyć już tych tłumów. Frekwencja była po prostu mniejsza...

„Demokracja wynika z przeświadczenia, że w zwykłych ludziach tkwią niezwykłe możliwości” - mawiał amerykański duchowny Harry Emerson Fosdick. Postanowiliśmy zapytać respondentów, którzy tego dnia poszli do urn w stolicy Królestwa Niderlandów o to, jak rozumieją w dzisiejszych czasach patriotyzm? Skąd ich determinacja, by wziąć udział w tych wyborach prezydenckich? Oraz o to, czy zamierzają jeszcze kiedykolwiek wrócić do swojego macierzystego kraju? Sprawdźcie, co nam powiedzieli:

Maciej Tfutzner - Amsterdam

Uważam, że należy głosować, głupio jest nie skorzystać z wyboru, jaki nam przysługuje. Mam 27 lat i zawsze staram się iść do urn, czyniłem to już kilkakrotnie w swoim życiu. Pytanie o patriotyzm jest takim, na które szczerze nie potrafię odpowiedzieć. Nawet nie wiem, czy pojęcie patriotyzmu ma dzisiaj zawsze pozytywne zabarwienie. Można być dobrym obywatelem, nie będąc dobrym patriotą. Nie mieszkam długo w Holandii, sporo podróżuję po świecie, ale w przyszłości możliwe, że wrócę do kraju.

Martyna Olender - Groningen

Myślę, że jest to obowiązek każdego obywatela żyjącego w demokratycznym państwie. Dla mnie patriotyzm jest to poczucie związania się z krajem, jego obywatelami, poczuciem obowiązku wobec narodu i kraju, poczuciu odpowiedzialności za aktualny stan rzeczy. Co do przyszłości, to nie mam jeszcze sprecyzowanych planów, nie wiem czy wrócę do Polski.

Edward Kociński - Amsterdam

Nie było potrzeby iść do urn, tym razem skorzystałem z formy elektronicznej, siedząc wygodnie w domu. A głosuję co wybory – naturalnie. Nie ma co się od tego obowiązku uchylać. Czym jest dla mnie patriotyzm? Bóg, honor, ojczyzna. Nie, to nie jest żaden slogan, w tym skrócie myślowym znajduje się wszystko, co wyznaje właśnie patriota. Aktualnie tutaj mieszkam, ale miałem krótkie epizody we Włoszech czy Hiszpanii. Na razie nie myślę o powrocie.

Jak wyglądały tegoroczne Wybory Prezydenckie w Holandii w liczbach?

W I turze wyborów wzięła udział rekordowa liczba wyborców i oddano 6008 ważnych głosów (2000 więcej niż w 2010 roku). Najwięcej głosów (52%) otrzymał od niedawna politycznie aktywny piosenkarz - Paweł Kukiz.

Kukiz nie przeszedł do drugiej tury wyborów w Polsce (zdobył trzecie miejsce). W drugiej turze wybieraliśmy zatem pomiędzy kandydatem partii rządzącej: Bronisławem Komorowskim i kandydatem największej partii opozycyjnej: Andrzejem Dudą. W II turze wyborów prezydenckich w Holandii oddano 4652 głosy ważne, w tym 55,8% głosów na Bronisława Komorowskiego, który zdobył najwięcej głosów w Amsterdamie i w Hadze. Andrzej Duda zaś górował w Bredzie (56%). Ostatecznie zwyciężył Andrzej Duda otrzymując 51,55% głosów w Polsce i za granicą.

Jak widać wpływ Polonii na wyniki wyborów prezydenckich jest znikomy. Dotyczy to również samej liczby osób biorących udział w głosowaniu, bo jak traktować ogromną różnicę wynikającą z (szacunkowej) liczby Polaków przebywających w Holandii (250.000) a liczbą osób biorących udział w wyborach (5000 – 6000)? Czyżby holenderska Polonia nie była zainteresowana tym co się dzieje w kraju i nie odczuwała już więzów z Polską?

Fakty zaprzeczają takiemu stwierdzeniu: kilkanaście polskich Parafii na terenie Holandii z liczną rzeszą wiernych na cotygodniowych Mszach Św. w każdą niedzielę (czego holenderskie Parafie mogą tylko pozazdrościć...), prawie setka polskich sklepów i supermarketów, z roku na rok coraz więcej polskich barów, restauracji i zdobywających coraz większa popularność dyskotek oraz różnorakich ogólnokrajowych imprez (np. Polska Wiosna Filmowa, Summer Cup w Tilburgu, Polonus, etc.)

O co więc chodzi?

Czyżby odpowiedzią na to pytanie były ostatnio upublicznione badania NBP dotyczące sum pieniędzy przesyłanych przez emigrantów do Polski? Między 2004 a 2014 rokiem było to ponad 10 miliardów Euro rocznie, ostatni rok to mniej niż 1 miliard! Spadek wartości transferów może sugerować bezpowrotną emigrację (całych rodzin) z Polski do m.in. Holandii. Powyższe dane świadczą o tym, że (holenderska) Polonia w coraz większym stopniu nie liczy na pozytywne zmiany w kraju i m.in. z tego powodu nie ma zamiaru wracać do Polski i na dobre zadomawia się w Holandii. Zwycięstwo Pawła Kukiza w I turze wyborów prezydenckich w Holandii wskazuje na to, że nowa holenderska Polonia oczekuje radykalnych zmian, bez których wielu z nich definitywnie już nie wróci do kraju, a na dodatek dołączają do nich dalsze rzesze młodych i niezadowolonych ludzi niewidzących perspektyw na godne życie w Polsce!

Co znaczy to dla Polski?
Bez odwrócenia tej tendencji zwiększa się ryzyko tego, że Polska przestanie doganiać kraje rozwinięte pod względem zamożności. Ceną za dalsze lata zaniechań może być wpadnięcie polskiej gospodarki w błędne koło: niski wzrost PKB - emigracja - stagnacja - dalsza emigracja!